ارزیابی عملکرد و کارآیی روشهای حذف ویروس در نسلهای اولیه (v0 و v1) گیاهان عاری از ویروس شده در دو رقم تجاری سیب زمینی (solanum tuberosum l.)

ویروس های وای و پیچیدگی برگ سیب زمینی از جمله ویروس های مخربی هستند که باعث کاهش 90-10 درصد عملکرد و کیفیت غده های سیب زمینی می شوند. در پژوهش حاضر کارآیی روش های برق درمانی، گرما درمانی، کشت مریستم، گرما درمانی توأم با کشت مریستم و برق درمانی توأم با کشت مریستم در گیاهچه های دو رقم اگریا و مارفونا آلوده به ویروس وای یا ویروس پیچیدگی برگ سیب زمینی در دو محیط رشد مختلف (شامل اتاق رشد و مزرعه) برای دو نسل بررسی شدند. این بررسی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا و برای روش های حذف ویروس، محیط های رشد و نسل های مورد مطالعه نیز از تجزیه مرکب استفاده شد. میزان حذف ویروس ابتدا با آزمون الایزا و سپس با آر تی. پی سی آر ارزیابی شد. همچنین درصد باززایی گیاه و صفات مهم زراعی شامل طول ساقه، قطر ساقه، وزن تر ساقه، تعداد گره، فاصله میانگره، تعداد غده، متوسط وزن غده و وزن کل غده ها در گیاهچه های عاری از ویروس بررسی شدند. از لحاظ کارآیی حذف ویروس، روش گرما درمانی توأم با کشت مریستم در هر دو محیط رشد و دو نسل مورد بررسی به عنوان کار آمدترین روش حذف ویروس ارزیابی شد. همچنین بمنظور نتیجه گیری بهتر، صفتی تحت عنوان کارآیی کل هر روش حذف ویروس (درصد حذف ویروس × درصد باززایی × تعداد ریز غده) تعریف و بررسی شد. در مجموع در نسل v0، روش گرما درمانی توأم با کشت مریستم بیشترین کارآیی کل را داشت و در نسل v1، روش کشت مریستم بیشترین کارآیی کل را به خود اختصاص داد. نهایتاً با ارزیابی مجموع کارآیی کل در دو نسل v0 و v1، روش کشت مریستم به عنوان روشی که بیشترین گیاه عاری از ویروس را تولید خواهد کرد، شناخته شد. با توجه به آنالیز های علت و معلولی که در این تحقیق انجام گرفت، با لحاظ داشتن اهمیت تعداد ریز غده تولیدی در هر گیاه عاری از ویروس، چنین نتیجه گیری شد که صفت تعداد گره در ساقه، موثر ترین صفت بر تعداد ریز غده می باشد.